背景提示：尼山萨满带着色尔古岱费扬古的灵魂从阴间返回，路上瞥见一座楼阁，问了守门神得知，里面住着的是子孙娘娘，于是想要顺便磕头拜谒一番。

 

omosi mama fonjime, si ai niyalma bihe, bi ainu takarakv balai, ere bade dosinjimbi. sehede,

子孙娘娘问说：“妳是什么人来着，我怎么不认识，竟乱闯进来这里。”

nixan saman niyakvrafi ulame, ajige niyalma jalan gurun i nisihai birai dalin de tehe, nixan saman serengge uthai ajige niyalma.

尼山萨满跪着说：“小的住在人世间的尼西哈河岸，人称尼山萨满的就是小的。

ere emu mudan hanilame jihe, jugvn ildun de enduri mama de hengkileme tuwanjiha. sehede,

这一次观落阴来了，顺路向神娘娘磕头问好。”

omosi mama hendume, absi onggoho, simbe banjibure de, si fuhali generakv ofi,

子孙娘娘说：“我怎么忘了，让妳转生的时候，妳总是不去，

bi simbe hoxxome, yekse hetebufi, sixa hvwaitafi, imqin jafabufi samdabume,

我哄着妳，戴了神帽，拴了腰铃，拿了手鼓跳神，

efin i gese banjibuha bihe, sini beye giyan i gebu tuqire ton.

像玩似的就转生了，妳自己理当有出名的命数。

ere bade emu mudan isinjire be mini beye toktobufi, sain ehe yabure eiten erun be sabubufi,

这一次来这里，是我自己决定的，要妳看一下施行善恶的一切刑罚，

jalan de ulhibukini seme toktobuha, jai sirame jiqi ojorakv.

以便世人知晓，这种机缘下次再也没有了。

dade sain saman, baksi, han mafa ilire, wesihun derengge ojoro,

本来善的有萨满、读书人、创立皇祖的、当显贵名流的，

ehe faquhvn yabure, buya yadahvn, hvlha holo, hvwaxan, doose, giohoto, arki omire, falan neifi jiha efire, hehesi be dufedere,

恶的有作乱的、卑贱的、盗贼、和尚、道士、乞丐、酗酒的、开场赌钱的、纵欲女色的，

sain ehe be gemu ubaqi toktobume unggimbi ere gemu hesebun kai. sefi,

善恶都是从这里决定发出的，这都是天命啊。”

fejergi niyalma de alame, saman be gamafi, erun koro fafun be majige tuwabu. sehede,

说完，告诉下属：“带着萨满，把刑罚、法律展示一下。”

uthai emu hehe jifi, saman be haqihiyame, yabu, mini emgi majige sargaxaki, seme,

于是立刻来了一个女人，促请萨满，说：“走吧，请同我游览一下”。

saman dahame sasa genefi tuwaqi, emu bujan arsukangge saikan bime huweki, sunja boqo borhoho bi.

萨满跟着女人一起离去，接着看见一处树林，所发的芽，既好看又肥壮，五彩云集。

saman fonjime, ere ai bujan. serede,

萨满问：“这是什么树林。”

alame, suweni jalan gurun de, mama fudere de, bolgo ginggun akv seme,

女人回答说：“在妳们人世间，拜送娘娘时，有些人不重视清洁恭敬。

morin ihan jeke akv ningge fodoho gargan be bilafi fudehe turgunde, arsukangge sain, juse i mama ilha inu sain,

正常人会折下牛马没有吃过的柳枝拜送，发的芽好，孩子的痘花也发得好；

tere bujan arsukangge luku akv bime eden dadun ohongge,

那边树林发芽不茂密，且有残缺，

suweni weihun gurun mama fuderede, fodoho gargan ihan morin jeke ningge be baitalaha turgunde,

都是因为妳们阳间拜送子孙娘娘的时候，用牛马吃过的柳枝，

juse ilha ehe bime erun sui hvlambi,

不仅孩子的痘花发得不好，而且要宣判罪行。

ere gemu iletu obume tuwaburengge.

这都对照鲜明，让妳看看。”

geli yabume xun dekdere ergide emu amba boo dolo, emu amba tohorokv fuhexerede,

又走到东边一间大屋内，一个大石滚轮正在滚动，

dorgiqi eiten ujima, feksire gurgu, deyere gasha, nimaha, umiyaha jergi ergengge,

里面有一切牲畜、走兽、飞鸟、鱼虫等生灵，

feniyen feniyen feksime deyeme tuqirengge lakqan akv.

一群一群不断跑出来，飞出来。

erebe saman sabufi fonjire jakade, alame, ere eiten ergengge be banjibure ba inu.

萨满看了这个就问，女人告诉她，这是一切生灵转生的地方。

geli yabume tuwaqi, emu amba hutu furdan duka be lakqan akv hutu fayangga yabumbi,

又往前走着，看到一个大鬼门关，不断有鬼魂行走，

dosi tuwaqi fungtu hoton i sahaliyan talman borhohobi, donjiqi dolo hutu songgoro jilgan ambula bi.

往里面看，酆都城黑雾弥漫，听到里面一片鬼的哭声。

geli ehe indahvn i gaxan xurdeme niyalmai yali be indahvn tatarame jembi,

还有恶狗环伺的村庄，狗把人肉扯着来吃，

hvlimbure ebubun boo i doro, koro gosihon be hvlame, songgoro jilgan na durgedumbi.

被诱进下榻酒店里的人，发出悲恸的哭喊，声震大地。

geli genggiyen buleku alin, farhvn buleku hada jergi bade, sain ehe erun be getuken i faksalambi.

又在明镜山、暗镜峰等处，善恶刑罚分明。

geli emu yamun be sabumbi, tanggin de emu hafan tefi, geren fayangga be beidembi.

又看见一个衙门，堂上坐了一个官员，审问各个鬼魂。

wargi ashan boode lakiyahangge, hvlha, tabqin jergi erun niyalma sa be horihabi.

东厢房里悬吊着偷、抢等刑犯，

dergi hetu boode horihangge, ama eme de hiyooxun akv, eigen sargan jurgan akv urse be selgelehebi.

西厢房里监禁着对父母不孝、夫妻无义的枷首人们。

geli tuwaqi, ama eme be toore tantaha ningge be, nimenggi muqen de qarume erulembi,

再往下看，有打骂父母的，油锅烹炸处刑；

xabi efu be hvlhame toohangge be, tura de hvwaitafi gabtame erulembi,

有徒弟偷骂师父的，拴在房柱上射箭处刑；

sargan eigen be hatararangge be, faitarame erulembi,

有妻子对丈夫粗暴的，凌迟处刑；

doose hehe de latume yabuhangge, ging be nantuhvraha seme, ilan gargan xaka i xakalame erulembi,

有道士奸淫妇女、污秽经典的，三股钢叉叉扎处刑；

bele ufa isabume talhangge be, hujureku mose de gidame erulembi,

有囤抢米面的，磨碾轧压处刑；

habxan be belehe, holbon be efulehe ningge be, sele futa be fulgiyan xerebufi halabume erulembi,

有诬告兴讼、破坏婚姻的，烧红铁索烫灼处刑；

hafan tefi ulintuhe ningge be, dehe i yali be deheleme erulembi,

有居官行贿的，鱼钩钩肉处刑；

juwe eigen gaihangge be, faitakv faksa hvwalame erulembi,

有嫁二夫的，乱锯破开处刑；

eigen be toohangge, ilenggv be faitame erulembi,

有骂丈夫的，割舌处刑；

uqe fangkara ningge be, gala be hadame erulembi,

有摔房门的，钉手处刑；

hvlhame gisun donjirengge be, xan be fade hadame erulembi,

有偷听谈话的，把耳朵钉在窗上处刑；

hvlha holo be yabuhangge, selei mukxan i tantame erulembi,

有做盗贼的，铁棍责打处刑；

hehe beye bolgo akv, giyang ula de ebixehe ningge, iqe tofohon inenggi de nantuhvn be oboho ningge be, duranggi muke be omibume erulembi,

有妇女身子不净在江河中沐浴，初一、十五洗濯污物的，令其饮浊水处刑；

sakdasa be hirahanggebe, yasa be deheleme erulembi,

有蔑视老人的，钩眼处刑；

anggasi, sargan jui sebe dufedehe ningge be, tuwa tura de nikebume halabume erulembi,

有贪淫寡妇、姑娘的，倚靠火柱烫灼处刑；

daifu okto fudasi omibuhe buqebuhe ningge, daifu i hefeli be seqime erulembi

有大夫违背药理医人致死的，剖腹处刑；

hehe eigen gaiha, hvlhame latume yabuhangge be, suhe qi yali be saqime erulembi.

有有夫之妇偷行奸淫的，以斧砍肉处刑。

geli tuwaqi, emu amba omo de aisin menggun doohan qahabi, dele yaburengge, gemu sain be yabuha hvturingga urse,

再往下看，一个大池子里架起了金银桥，上面走动的都是行善有福的人；

teixun sele kiyoo de yaburengge, gemu ehe be yabuha urse be, hutu xaka gida i gidalame tuhebufi, meihe jabjan de sirebumbi,

铜铁桥上走动的都是作恶的人，鬼卒用叉、枪把他们扎倒，遭受蛇蟒的缠绕，

doohan ujande ehe indahvn alifi, niyalmai yali senggi jeme omime, kemuni isirakv sererahv sembi.

桥头上安置着凶恶的猛犬，吃喝人的血肉，还一副唯恐没够的样子。

doohan i dalbade emu pusa enduri den tefi, gala de nomun be jafafi hvlame donjibumbi,

桥旁高坐着一位菩萨神，手持经书念给人听，

tafulara bitehei gisun, ehe be yabuqi, buqehe gurun de erun sui hvlambi,

书中劝谕语句说：“如果做恶事，在阴间要宣判罪行；

sain be yabuqi, erun hvlarakv bime, uju jergi niyalma fuqihi ejen tembi,

如果做善事，不但不用宣判罪行，还让第一等的人做佛主，

jai jergi gung i dolo banjinambi,

第二等的生为皇室，

ilaqi jergi gurun efu, taixi, hafan jergi tembi,

第三等的当朝廷的驸马、太师、官员等，

duiqi jergi jiyanggiyvn, amban tembi,

第四等的当将军、大臣，

sunjaqi jergi bayan, wesihun ombi,

第五等的为富人、显贵，

ningguqi jergi baisin niyalma, giotoho de banjinambi,

第六等的生为平民、乞丐，

nadaqi jergi eihen, lorin, morin, ihan jergi banjinambi,

第七等的生为驴骡马牛等，

jakvqi jergi gasha, gurgu de banjinambi,

第八等的生为鸟兽，

uyuqi jergi aihvma, nimaha ubaliyame banjinambi,

第九等的转生为鱼鳖，

juwanqi jergi beten, umiyaha, yerhuwe jergi ubaliyame banjinambi. seme,

第十等的转生为蚯蚓、虫蚁等。”

den jilgan i hvlame donjibume tafulambi.

高声念着，要大家听劝。

geren erunbe nixan saman tuwame wajifi, amasi taktu de jifi, omosi mama de hengkileme aqafi,

尼山萨满参观完各种刑罚后，回到楼阁，叩见子孙娘娘。

mama alame, jalan gurun de isinaha manggi, geren urse de ulhibume ala. sefi,

娘娘告诉说：“回到世间后，要说出来让大家明白。”

uthai hengkileme fakqafi...

尼山萨满就磕头告别了……

——「nixan saman(haixenwei i da jise)」de gaihangge